شرکت‌های معتمد، بازوی کمکی اجرای مالیات هوشمند

شرکت‌های معتمد، بازوی کمکی اجرای مالیات هوشمند

شرکت‌های معتمد ارائه‌کننده خدمات مالیاتی موضوع ماده ۲۶ قانون سامانه مؤدیان، به‌عنوان عناصر محوری معماری نوین نظام مالیاتی، نقش واسط تخصصی میان سازمان امور مالیاتی و مودیان را ایفا می‌کنند. این شرکت‌ها با ایجاد بستر انتقال داده‌های معتبر، تضمین انطباق فرآیندها با استانداردهای مقرراتی و مدیریت ریسک‌های فنی و اجرایی کارکردهای کلیدی در بهینه‌سازی تعاملات مالیاتی و ارتقاء شفافیت دارند.

به گزارش رسانه مالیاتی ایران، نظام مالیاتی به عنوان یکی از پایه‌های اصلی توسعه اقتصادی و تأمین منابع مالی دولت، همواره به‌دنبال افزایش دقت، شفافیت و کارآمدی در فرایندهای مالیاتی بوده است. با توجه به پیشرفت‌های فناوری اطلاعات و رشد روزافزون معاملات الکترونیکی، نیاز به تحول دیجیتال در ساختارهای مالیاتی به منظور تسهیل ثبت، پردازش و نظارت بر تراکنش‌های مالی، به امری ضروری تبدیل شده است.

در این زمینه، قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان که در مهرماه سال ۱۳۹۸ تصویب شد، نقش بسزایی در ایجاد زیرساخت‌های دیجیتال برای ثبت و کنترل لحظه‌ای تراکنش‌های مالی ایفا کرده است. سازمان امور مالیاتی کشور در دی‌ماه سال ۱۴۰۰ فراخوانی را جهت شناسایی شرکت‌های دارای صلاحیت فنی، حقوقی و تخصصی منتشر کرد تا این شرکت‌ها پس از ارزیابی دقیق، به عنوان «شرکت‌های معتمد ارائه‌کننده خدمات مالیاتی» تعیین شوند. این فرایند با تصویب آیین‌نامه اجرایی ماده ۲۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان در ۲۲ خردادماه ۱۴۰۱، چارچوب قانونی و اجرایی مشخصی یافت که زمینه‌ساز ارتقای استانداردهای فنی و حقوقی در عملکرد این شرکت‌ها گردید.

شرکت‌های معتمد ارائه‌کننده خدمات مالیاتی، مؤسساتی تخصصی و معتبر هستند که پس از طی فرآیند ارزیابی و کسب تأییدیه‌های فنی، حقوقی و حرفه‌ای از سوی سازمان امور مالیاتی کشور، به عنوان نمایندگان رسمی این سازمان معرفی می‌شوند. این شرکت‌ها با ترکیبی از تخصص‌های مالی، حسابداری، حقوقی و مشاوره مالی، به مودیان حقیقی و حقوقی کمک می‌کنند تا در چارچوب قوانین مالیاتی کشور و بر اساس استانداردهای تعریف‌شده، تعهدات مالیاتی خود را به صورت دقیق، شفاف و منظم به انجام رسانند. کارکنان این شرکت‌ها نیز از طریق دوره‌های آموزشی تخصصی سازمان امور مالیاتی، مجوزهای رسمی و معتبر دریافت کرده و به عنوان کارشناسان مجرب در این حوزه فعالیت می‌کنند.

هدف اصلی تأسیس شرکت‌های معتمد، ایجاد بستری امن و تخصصی برای تسهیل اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان و افزایش سطح انطباق مودیان با مقررات مالیاتی است. این شرکت‌ها با به‌کارگیری فناوری‌های نوین و دانش فنی، فرایندهای مالیاتی را تسهیل و کیفیت داده‌های مالیاتی را ارتقاء می‌دهند که در نهایت به افزایش شفافیت، کاهش تخلفات مالیاتی و تقویت عدالت مالیاتی در نظام مالیاتی کشور منجر می‌شود.

 چارچوب صدور مجوز و همکاری تخصصی با شرکت‌های معتمد مالیاتی

سازمان امور مالیاتی کشور در چارچوب ضوابط قانونی و با هدف ارتقای کیفیت و کارآمدی نظام مالیاتی، سازوکار همکاری با شرکت‌های معتمد را مبتنی بر اعطای مجوزهای تخصصی ساماندهی کرده است. این ساختار براساس مستندات قانونی و با رویکرد افزایش اثربخشی خدمات به مؤدیان تدوین شده است. فرآیند صدور مجوز برای شرکت‌های معتمد در سه محور کلیدی تعریف می‌شود. نخست، مجوز ارائه خدمات مربوط به صدور و ارسال اطلاعات صورتحساب‌های الکترونیکی و پشتیبانی فنی تجهیزات مرتبط که امکان ارائه راهکارهای عملیاتی و فنی را برای اجرای صحیح الزام‌های قانونی در اختیار شرکت‌های معتمد قرار می‌دهد. دوم، مجوز آموزش تخصصی مؤدیان مالیاتی که شرکت‌های ذی‌صلاح را مکلف می‌سازد آموزش‌های ساختاریافته و منطبق با استانداردهای روز سامانه مالیاتی را به مؤدیان ارائه کنند. سوم، مجوز ارائه مشاوره‌های فنی مالیاتی و غیرمالیاتی که محور آن ارتقاء دانش، توانمند‌سازی و تسهیل تعامل فعال میان مؤدیان و سازمان امور مالیاتی کشور است.

ضعیت مجوزهای شرکت‌های معتمد خدمات مالیاتی

تا پایان تیرماه 1404، تعداد 19 شرکت معتمد، طبق فرآیند ارزیابی تخصصی و احراز شرایط فنی و ساختاری اعلام‌شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور، موفق به اخذ مجوز فعالیت در حوزه نوع اول (شامل صدور و ارسال اطلاعات صورتحساب‌های الکترونیکی و پشتیبانی فنی تجهیزات ذی‌ربط) شده‌اند. این شرکت‌ها به‌عنوان حلقه واسط کلیدی میان مؤدیان و سامانه مؤدیان، نقش عملیاتی در پیاده‌سازی الزامات قانونی و فنی قانون پایانه‌های فروشگاهی ایفا می‌کنند.

همچنین، یک شرکت معتمد در سطح کشور، صلاحیت لازم برای دریافت مجوز فعالیت در حوزه‌های نوع دوم و سوم (یعنی ارائه آموزش‌های تخصصی به مؤدیان و همچنین ارائه خدمات مشاوره فنی و غیرمالیاتی جهت توانمندسازی مؤدیان) را کسب کرده است. البته این موضوع بیانگر رویکرد سختگیرانه‌تر سازمان در گزینش و ارزیابی شرکت‌هایی است که مسئولیت آموزش و مشاوره تخصصی را برعهده خواهند داشت؛ حوزه‌هایی که مستلزم دانش، زیرساخت و استانداردهای حرفه‌ای بالاتری بوده و نقش راهبردی در پشتیبانی از استقرار نظام جامع مالیاتی ایفا می‌کنند.

تحلیل ساختار مزایا و آثار اجرایی شرکت‌های معتمد مالیاتی

به‌کارگیری خدمات شرکت‌های معتمد مالیاتی، برای مؤدیان حقیقی و حقوقی مزایای ساختاری و عملیاتی متعددی در پی دارد که به شکل مستقیم منجر به ارتقاء انطباق با قوانین و مقررات، کاهش خطرات و هزینه‌های مالیاتی و افزایش بهره‌وری می‌شود. این شرکت‌ها با برخورداری از دانش تخصصی و اشراف به تغییرات قانون و مقررات مالیاتی، تضمین می‌کنند تمامی مراحل تهیه، تنظیم و ارسال گزارش‌ها و اسناد مالیاتی مطابق با آخرین استانداردها انجام شود؛ در نتیجه ریسک بروز خطاهای سیستمی و اسنادی احتمال مواجهه با جریمه‌های مالیاتی و آسیب‌های ناشی از مغایرت مقرراتی به حداقل می‌رسد. همچنین شرکت‌های معتمد با ارزیابی دقیق وضعیت مالی مؤدی، شناسایی و تحلیل ریسک‌های مالیاتی، و ارائه راهکارهای اصلاحی و مشاوره تخصصی، نقش مهمی در پیشگیری از بروز مشکلات حقوقی و مالیاتی و حفظ حقوق مؤدیان ایفا می‌کنند.

در کنار این موارد، استقرار سیستم‌ها و ابزارهای پیشرفته توسط شرکت‌های معتمد، سرعت و کارآمدی فرایندهای مالیاتی را افزایش داده و صرفه‌جویی معناداری در زمان و هزینه‌های اداری برای کسب‌وکارها به همراه دارد. ارائه خدمات آموزشی تخصصی، افزایش سطح آگاهی مؤدیان نسبت به وظایف و تکالیف مالیاتی، و ایفای نقش نمایندگی و پشتیبانی مؤثر در برابر ممیزان مالیاتی از دیگر مزایای کلیدی این شرکت‌هاست. به واسطه این حمایت‌ها، امکان رفع ابهامات، کاهش استرس‌های ناشی از رسیدگی‌های مالیاتی و افزایش شفافیت مالی حاصل می‌شود. در نهایت، شرکت‌های معتمد مالیاتی از طریق تهیه و ارائه گزارش‌های دقیق و شفاف، تضمین می‌کنند که کلیه فرآیندهای مالیاتی با حداکثر دقت، در چهارچوب مقررات و با کمترین مخاطره برای کسب‌وکارها انجام می‌شود و اعتبار سازمانی و اعتماد نهادهای نظارتی ارتقاء می‌یابد.

نظارت سازمان امور مالیاتی کشور بر عملکرد شرکت‌های معتمد

راه‌اندازی «سامانه الکترونیکی ثبت و پایش نظرات، پیشنهادات و شکایات مؤدیان پیرامون شرکت‌های معتمد مالیاتی و مجریان غیردولتی» جلوه‌ای از تحول نهادی در نظام نظارت و ارزیابی عملکرد ارائه‌دهندگان خدمات مالیاتی به شمار می‌آید. این سامانه، با اتکاء بر زیرساخت‌های داده‌محور و رویکرد پاسخگویی فعال، امکانی فراهم آورده است تا مؤدیان بتوانند به صورت ساختاریافته و مستند، بازخوردها و دغدغه‌های خود را ثبت نمایند و در عین حال، سازمان امور مالیاتی نیز به‌صورت هم‌زمان به تحلیل داده‌ها و پیگیری نظام‌مند تخلفات، ارائه خدمات و ارتقاء کیفیت تعاملات بپردازد. این سازوکار، علاوه بر ارتقای سطح شفافیت و تضمین حقوق قانونی مؤدیان، مبنایی برای اعمال کنترل اثربخش، پالایش عملکرد شرکت‌های معتمد و بهبود مستمر فرایندهای اجرایی در بستر حکمرانی نوین و مبتنی بر داده فراهم آورده است.

در پایان گفتنی است توسعه و ساماندهی شرکت‌های معتمد مالیاتی، با تکیه بر سازوکارهای ارزیابی تخصصی و ضوابط ساختاری مصوب، موجب شکل‌گیری بستری استاندارد و شفاف برای مدیریت فرایندهای گزارش‌دهی، تطبیق مقرراتی و انتقال داده‌های مالیاتی شده است. این شرکت‌ها به واسطه‌ی استقلال ساختاری، تخصص فنی و دسترسی به دانش مقرراتی روزآمد، ضعف‌های بالقوه فرایندهای سنتی را برطرف ساخته و ریسک‌های ناشی از مغایرت قوانین، خطاهای سیستمی و نارسایی‌های عملیاتی را به حداقل رسانده‌اند. ابزارهای فناورانه و مشاوره‌های ساختاری این مجموعه‌ها، علاوه بر استانداردسازی فرآیندها، موجب ارتقای مهارت مؤدیان در انجام تکالیف قانونی و صیانت از حقوق ایشان در مواجهه با مخاطرات مالیاتی می‌شود.

از منظر راهبردی، الگوی همکاری با شرکت‌های معتمد مالیاتی، زمینه ایجاد شفافیت اطلاعاتی، تسریع پاسخگویی و توسعه ظرفیت‌های دفاع حقوقی مؤدیان را فراهم نموده است. نقش این شرکت‌ها صرفاً به خدمات پشتیبانی محدود نبوده و از طریق بهبود مکانیزم‌های داده‌محور، ارائه راهکارهای عملیاتی برای بهبود فرآیندهای مالیاتی و افزایش قابلیت اعتماد سازمان امور مالیاتی، واجد آثار توسعه‌ای و اثرگذار در ارتقاء نظام حکمرانی مالیاتی است. استمرار ارزیابی اثربخشی، نوآوری در خدمات و تداوم به‌روزرسانی ساختارهای تخصصی شرکت‌های معتمد، پیش‌شرط تحقق اهداف کلان نظام مالیاتی و ارتقاء رضایتمندی مؤدیان خواهد بود.